70 nauczycielek i nauczycieli przybyło do Lublina w poszukiwaniu inspiracji oraz nowych sposobów opowiadania o historii z kobiecej perspektywy. W dniach 3-5 października pedagodzy uczestniczyli w zorganizowanym przez nas seminarium metodycznym „Kobiece oblicza historii”.
Główną bohaterką wydarzenia była Irena Kosmowska. Uczestnicy poznali działalność tej wybitnej działaczki społecznej, politycznej i ludowej także z perspektywy rodzinnej. Kulminacyjnym punktem stały się uroczystości upamiętniające 80. rocznicę śmierci Ireny Kosmowskiej. Pod pomnikiem bohaterki w Krasieninie, obok byłej siedziby założonej przez nią szkoły dla dziewcząt, wspólnie z przedstawicielami władz samorządowych złożyliśmy kwiaty i zapaliliśmy symboliczne znicze.
W ciągu trzech intensywnych dni nie zabrakło czasu na aktywności edukacyjne. Nauczyciele poznali działalność muzeum na przykładzie konkursu „Ludzie Kresów: opowieści nieznane” i wysłuchali refleksji jego uczestniczek. Członkowie Klubu Nauczyciela zaprezentowali lokalne herstorie – historie kobiet często nieznane szerszej publiczności.
W ramach sesji warsztatowej pedagodzy analizowali fragmenty zapisków trzech nastolatek (perspektywa polska, żydowska, litewska) poznając świadectwa dorastania w cieniu wojny. W ramach drugiego warsztatu przekonali się, że mikrohistoria może być doskonałą metodą dydaktyczną. Otrzymali także materiały do samodzielnego przeprowadzenia zaprezentowanych zajęć.
Szczególnie poruszający okazał się blok poświęcony trudnym doświadczeniom kobiet: zsyłkom na Syberię, deportacjom prowadzonym przez Sowietów oraz sytuacji w czasie trwającej wojny w Ukrainie. Zupełnie inne spojrzenie na te tematy umożliwiło zaprezentowanie ich przez prelegentów pochodzących z Irkucka, Kowna i Kijowa.
Duże wrażenie na uczestnikach spotkania wywarła historia Dalii Grinkevičiūtė – nastolatki zesłanej przez Sowietów na Sybir, przedstawiona wraz z wystawą planszową i filmem dokumentalnym przygotowanymi przez Muzeum Wojskowe im. Witolda Wielkiego w Kownie.
Podczas seminarium poruszonych zostało również wiele innych zagadnień w różnych kontekstach historycznych związanych z: Pałacem Lubomirskich – siedzibą Muzeum, KL Ravensbrück, 27 Wołyńską Dywizją Piechoty, wsią pogranicza, rolą kobiety w dwudziestoleciu międzywojennym.
Uzupełnieniem wykładów i warsztatów stało się zwiedzanie wystaw: „»Co babie do pędzla?!«. Artystki polskie 1850–1950”, „Powroty do domu” i „Dziewczęta w KL Ravensbrück”.
Podczas trzech dni seminarium nie zabrakło czasu na wspólne rozmowy, dyskusje, wymianę poglądów i spostrzeżeń. Dziękujemy wszystkim uczestnikom za obecność, a prelegentom za wygłoszenie niezwykle interesujących wystąpień.
Wystąpienia zaprezentowane podczas seminarium:
- Wykład wprowadzający, dr Marcin Gapski, Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej
- Między szkołą a sejmem – Irena Kosmowska prekursorka edukacji kobiet wiejskich i politycznej świadomości ludu, dr hab. Ewelina Podgajna, prof. UMCS, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
- Irena córka Ireny. Kosmowska z rodzinnej perspektywy, Tomasz Kuba Kozłowski, Dom Spotkań z Historią w Warszawie
- Niezwykłe życiorysy właścicielek pałacu Lubomirskich, Jacek Jeremicz, Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej
- „»Co babie do pędzla?!«. Artystki polskie 1850–1950”, zwiedzanie, Marzena Bury, Anna Fajge-Samoń, Muzeum Narodowe w Lublinie
- Cyfrowe kadry historii kobiet, Mirella Rusek-Pora, koordynatorka konkursu, Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej
- Historie kobiet w przekazie młodego pokolenia, Weronika Brzana, Kinga Sadowska, Kaja Pawlik, uczestniczki konkursu, uczennice Państwowego Liceum Plastycznego, im. Cypriana Kamila Norwida w Lublinie, opiekun merytoryczny: Tomasz Banaszkiewicz
- Kobiety zesłane na Syberię po powstaniu styczniowym – historia zapamiętana w krajobrazie, Maria Żukowska, Liceum Ogólnokształcące Centrum Szkół Mundurowych w Białymstoku
- Litewska Antygona – Dalia Grinkevičiūtė, Antanas Ivinskis, Muzeum Wojenne im. Witolda Wielkiego w Kownie
- Kobieca siła na pograniczu: polsko–ukraińskie doświadczenia wojenne, Hanna Tarkowska, Lotnicze Liceum im. Ihora Sikorskiego NAU w Kijowie
- Marianna z Kątskich Potocka – radzyńska Dama na Mariensztacie, Agnieszka Fijałek-Maciuk, Szkoła Podstawowa nr 2 w Radzyniu Podlaskim
- Kobiety w życiu malarza Henryka Siemiradzkiego, Paweł Dudek, Zespół Szkół Ponadpodstawowych nr 1 w Radomsku
- Petronela Golasiowa – Kobieta Plebiscytu, Krystian Kazimierczuk, Uniwersyteckie I Liceum Ogólnokształcące w Chorzowie
- Szpieżka z Obornik Śląskich, Agnieszka Wrzesińska, Szkoła Podstawowa nr 60 we Wrocławiu
- Czerwona Michalina – kobieta u sterów władzy w PRL, dr Piotr Ossowski, Liceum Ogólnokształcące w Tuszynie
- Wojna oczami nastolatek – Danuty Kuckiej, Clary Kramer, Dalii Grinkevičiūtė. Dzienniki i wspomnienia w edukacji historycznej, warsztaty, Mirella Rusek-Pora, Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej
- Izabela Czartoryska – wielka historia w małych historiach. Mikrohistoria jako metoda dydaktyczna, warsztaty, Justyna Chabros, Szkoła Podstawowa nr 10 w Puławach
- Powroty do domu – losy więźniarek po wyjściu z KL Ravensbrück, Barbara Oratowska, Muzeum Narodowe w Lublinie
- Kobiety nie tylko towarzyszyły mężczyznom. Z dziejów 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty, Ewa Michońska, Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej
- Między tradycją a zmianą: kobiece doświadczenie codzienności na wsi pogranicza w okresie międzywojennym, dr hab. Mariola Tymochowicz, prof. UMCS, Muzeum Narodowe w Lublinie
- „Naturalne powołanie” czy pragnienie samorealizacji? Dyskusja wokół roli kobiety w środowiskach działaczek galicyjskich i w kręgach społeczno-politycznych w okresie międzywojennym, dr Ewa Bukowska-Marczak, Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej, Instytut Historii PAN
- „Powroty do domu” i „Dziewczęta w KL Ravensbrück”, zwiedzanie, Łukasz Krzysiak, Konrad Kufel, Muzeum Martyrologii “Pod Zegarem”
Ogólnopolskie seminarium edukacyjne „Kobiece oblicza historii” – projekt edukacyjny w 80. rocznicę śmierci Ireny Kosmowskiej
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
